Zeszyt 1 (668) – tom 175 – Z twórczości kard. Stefana Wyszyńskiego

lipiec – sierpień 2020

SPIS TREŚCI

bp Wiesław Alojzy Mering
Słowo wstępne: Polak, Chrześcijanin, Mężny Biskup, Wiara, Autorytet, Altruizm

ks. Jacek Szymański
Wybrane zagadnienia nauki społecznej Kościoła na łamach „Ateneum Kapłańskiego” w publikacjach księdza Stefana Wyszyńskiego
Artykuł prezentuje wybrane zagadnienia o tematyce społecznej, opublikowane w „Ateneum Kapłańskim”, których autorem jest ks. Stefan Wyszyński. Przedstawiamy tutaj najpierw publikacje traktujące o dokumentach Kościoła, omawiane przez ks. Wyszyńskiego, dalej bieżące zagadnienia społeczne jak również sprawy wychowawcze. W swojej twórczości ks. Wyszyński zajmował się również katolickimi organizacjami społecznymi, zachęcając księży, aby je promowali i służyli im pomocą duszpasterską; wskazywał na aktualne zagrożenia życia rodzinnego, społecznego, zawodowego i narodowego.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
ks. Zbigniew Zarembski
Małżeństwo i rodzina w nauczaniu ks. Stefana Wyszyńskiego w latach 1924–1946
Prezentowana publikacja w pierwszej kolejności przybliża czytelnikom okres włocławski z życia ks. Wyszyńskiego, następnie nauczanie dotyczące małżeństwa i rodziny sytuuje w kontekście ówczesnego nauczania Kościoła. W dalszej kolejności zostały przedstawione uwarunkowania w jakich żyły rodziny z którymi spotykał się ks. Stefan Wyszyński, aby wreszcie przedstawić najważniejsze prawa i zadania państwa wobec rodziny a w ostatniej części publikacji chrześcijańską wizja małżeństwa i rodziny.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
ks. Waldemar Karasiński
Ku wolności i prawdzie. Publicystyka ks. Stefana Wyszyńskiego na łamach „Ładu Bożego” w latach 1945–1946
Nadając czasopismu tytuł „Ład Boży”, ks. Wyszyński zarysował jego charakter, określając go w artykułach stanowiących cykl pt. „Ład w myślach” (rozpoczęty w numerze pierwszym rocznika 1945, zakończony w numerze 33 rocznika 1946). Poruszał w nich zagadnienia z zakresu spraw małżeństwa i rodziny oraz troski o dobro wspólne, opartej na dobrych relacjach między państwem a Kościołem. Wyjaśniał naukę katolicką w nowej rzeczywistości politycznej i społecznej. Rozważania miały służyć formacji rodzin. Naczelnym zadaniem było wykładanie zasad życia katolickiego w imię własnego światopoglądu, obejmującego wszystko, co ludzkie i Boże.
Podejmując próbę usystematyzowania głównych wątków nauczania, ks. Wyszyński wyróżniał podmioty: człowiek (naród), Kościół i państwo. Punktem wyjścia do przedstawienia nauki o małżeństwie i rodzinie było zarysowanie w pierwszych dziesięciu odcinkach wizji człowieka, jego praw; wyjaśnienie, na czym polega godność człowieka oraz jego wychowanie. Każdy problem był omawiany w ujęciu filozoficznym i teologicznym. Wyszyński wskazywał na społeczny wymiar człowieka, małżeństwa i rodziny oraz płynące stąd obowiązki i zobowiązania społeczne struktur pozarodzinnych. Wyrazem społecznego ujęcia małżeństwa i rodziny było nie tylko przypomnienie nauki Kościoła w tym zakresie, ale i podejmowanie problemów istotnych dla danego czasu historyczno-społecznego.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
ks. Jan Kazimierz Przybyłowski
Patriotyzm Polaków: z urodzenia czy z wychowania w rodzinie?
Artykuł prezentuje nauczanie kard. Stefana Wyszyńskiego na temat wychowania patriotycznego. Kardynał uważał, że to rodzina wychowuje polskich patriotów w duchu narodowym i katolickim. Z rodzicami powinni współpracować nauczyciele, których uświadamiał, że kształcą dzieci w większości katolickich rodziców. Pozytywne działania wychowawcze należy wspierać działaniami prewencyjnymi, aby chronić dzieci i młodzież przed demoralizacją. Według kard. S. Wyszyńskiego miłość wobec ojczyzny ma charakter duchowy i stanowi prawdziwe dobro, które powinno być przekazane dzieciom w procesie wychowania. Wychowanie narodowe powinno więc wejść do całości wychowania człowieka.
Wychowanie patriotyczne, którego najdalszym celem jest poświęcenie życia dla ojczyzny, należy łączyć z pedagogią obywatelską, która obliguje do pracy „u podstaw” dla dobra ojcowizny.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
Refleksje na podstawie wybranych tekstów kard. Stefana Wyszyńskiego

Studia i refleksje

ks. Arkadiusz Ćwikliński
Dawne i współczesne zagrożenia w procesie wychowania. Refleksje na podstawie nauczania kardynała Stefana Wyszyńskiego
Prymas kardynał Stefan Wyszyński w czasach swojej posługi pasterskiej wiele uwagi przywiązywał do formacji polskiej rodziny. Jego troska i wskazówki w zakresie wychowania młodego pokolenia miały uwrażliwić jemu współczesnych na potrzeby dzieci i młodzieży. Pojawiające się wyzwania jak i zmiana charakteru mediów informacyjnych na prowokacyjny prowadziła do przywiązania niezdrowej uwagi odbiorcy. Innym zagrożeniem dla młodzieży była pojawiająca się moda na popkulturę, która zamiast uwrażliwiać na piękno powodowała zmianę mentalności i koncentrację na indywidualnych często niedojrzałych pragnieniach. Ważne zadania Kardynał stawiał wobec rodziny, której głównym celem było i jest zapewnić spokojną i życzliwą atmosferę dla rozwoju dzieci i młodzieży. Mimo upływu czasu poglądy Kardynała Tysiąclecia nie straciły na aktualności, a rozwijająca się technologia i mentalność współczesnego świata jeszcze wyraźniej ukazują potrzebę spojrzenia na Rodzinę, jako duchową i emocjonalną wspólnotę osób, a nie jedynie najmniejszą komórkę społeczną. Warto zatem sięgnąć do nauczania Stefana Wyszyńskiego, aby poszukać sposobów, które pomogą zadbać o dobre wychowanie młodego pokolenia.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
ks. Jerzy Grodzki
Rodzina Bogiem silna ikoną i mocą narodu polskiego w nauczaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego i Jana Pawła II
Rodzina Bogiem silna w nauczaniu Prymasa Stefana Wyszyńskiego i Jana Pawła II to podstawowa, najbardziej trwała komórka społeczna. To jest nie tylko siła twórcza, biologiczna, ale też siła moralna, wychowawcza, społeczna i obywatelska. Dlatego rodzina jest naturalnym sprzymierzeńcem narodu, jest jego ikoną. Ona stoi na straży jego życia, tworzy w nim więź społeczną i rodową. Rodzina jest zasadniczym elementem w budowaniu podstaw trwałości bytu narodowego. Kiedy zachwieje się byt narodu, wówczas trwa jeszcze rodzina. Ona pierwsza uczy wychowania do współpracy i obowiązkowości. Istnieje biologiczna zależność i więź między rodziną a narodem. Naród bez rodziny ginie. W ciężkich czasach bytu narodowego, gdy np. brak wolności politycznej, naród polski ze wszystkimi swoimi wartościami, zawsze chronił się w zaciszu i dyskrecji życia rodzinnego. Położono akcent na dwa zagadnienia:
– Rodzina Bogiem silna mocą swojego narodu
– Rodzina Bogiem silna wychowawczynią narodu.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
Jan Mieczysław Kowalczyk
Stefan i jego garbarze. Wspomnienia

ks. Władysław Wyszowadzki
Prymas Glemp, duchowy opiekun duszpasterstwa polskiej emigracji, nauczyciel wiary i patriotyzmu
Kardynał Józef Glemp, prymas, kierował Kościołem w Polsce w latach 1981–2006. W tym czasie musiał rozwiązywać wiele problemów kościelnych I politycznych w Polsce. Miał „dyplomatyczne” podejście do komunistycznego reżimu w stanie wojennym, dzięki czemu mógł pomagać działaczom opozycji, również na emigracji. Był też oficjalnym przedstawicielem Stolicy Apostolskiej dla duszpasterstwa emigracji polskiej. Celem jego działalność było zjednoczenie Polaków na emigracji wokół Kościoła z poszanowaniem tradycji polskiego patriotyzmu. Miał duży wpływ na przemiany związane z transformacją systemową w Polsce (po roku 1989), ale jego najważniejszym osiągnięciem było przeprowadzenie Kościoła w Polsce w XXI wiek.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie

Sprawy kościelne i duszpasterskie

Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne)

Przegląd bibliograficzny

Wiesław A. Mering, Trochę świata, Włocławek 2020 – ks. Artur Niemira
Wojciech Góralski, Godność sakramentalna małżeństwa ochrzczonych oraz wola przeciwna tej godności (simulatio, terror iuris) w doktrynie i orzecznictwie Roty Rzymskiej, Pelplin 2019 – ks. Janusz Gręźlikowski
Edward Walewander, Niemirówek w starej fotografii. Ludzie i wydarzenia, Lublin Niemirówek 2020 – Elżbieta Orzechowska
Zbigniew Szygenda, To nie krzyż się chwieje, to świat się chwieje, Włocławek 2020 – ks. Henryk Witczak