WRZESIEŃ – PAŹDZIERNIK 2013 r.
SPIS TREŚCI
- Wprowadzenie – ks. Zbigniew Zarembski
- ks. Andrzej Szostek MIC – Szacunek: cnota godna szacunku
Szacunek nie cieszy się popularnością. Autor w artykule podejmuje zagadnienie szacunku, rozpoczynając od ekonomicznego znaczenia tej cnoty, poprzez jej wymiar personalny, kończąc na wymiarze chrześcijańskim. Podkreśla znaczenie dialogu, który szanuje dobrą wolę partnerów i jest otwarty na słuchane racji osób myślących inaczej.
- Mieczysław Paczkowski OFM – Miłość człowieka do Boga według Tertuliana
Rozważania Tertuliana związane ze środowiskiem Afryki objętej wpływami łacińskimi mają bez wątpienia cechy wspólne z refleksją innych autorów. Jednak można je uważać za kolejne etapy rozwoju refleksji nad ważną kwestią miłości chrześcijańskiej i praktyki miłosierdzia. Autor Apologetyku przytacza mniej szczegółów niż Cyprian odnośnie do obowiązków związanych z praktyką miłosierdzia chrześcijańskiego. Jednak jego rozważania biorą pod uwagę aspekt cnoty miłości w aspekcie teologicznym, moralnym i prawnym. Miłość wskazuje jednoznacznie granice dobra i zła, lecz także dodaje siły, motywuje, czyni zdolnymi do niezwykłej wytrwałości, odwagi, nadziei i wierności. Dzięki dorobkowi pisarza afrykańskiego można ocenić stymulującą nowość przesłania chrześcijańskiego skoncentrowanego na nakazie miłości, ale także trudności jego opisem, wyjaśnieniem i konkretną realizacją.
- Dariusz Adamczyk – Miłość mężczyzny i kobiety w świetle analizy etycznej na podstawie rozprawy Karola Wojtyły Miłość i odpowiedzialność
Artykuł dotyczy etycznej analizy miłości między mężczyzną i kobietą w świetle rozprawy Karola Wojtyły Miłość i odpowiedzialność. Elementy, na które wskazuje K. Wojtyła narzucają się w doświadczeniu. Wskazanie na wartość osoby powoduje etyczny charakter miłości oblubieńczej. To umożliwia dopiero prawdziwe oddanie osobowe i jednoczesne przyjęcie o takim samych charakterze w kontekście zasady wzajemności. W perspektywie etycznej ma to związek z odpowiedzialnością za miłość, a w niej za osobę, przy jednoczesnym zaangażowaniu wolności. Takie ujęcie miłości wskazuje na możliwość jej wychowywania.
- ks. Piotr Karpiński – Etyczne problemy w filozofii europejskiej. Zarys problematyki
- Tomasz Górka – Miłość jako czynnik wyzwalający z samotności
Na podstawie analizy dwóch prac Karola Wojtyły-Jana Pawła II dramatu Promieniowanie ojcostwa i katechez Mężczyzną i kobietą stworzył ich przedstawiliśmy wyłaniające się na ich podstawie rozumienie samotności jako samotności bytowej (ontycznej) oraz samotności podmiotowej. Samotność bytowa wypływa z samej konstytucji człowieka jako bytu, który jest całkowicie inny od całego bytu stworzonego. Samotność podmiotowa jest związana z brakiem możliwości nawiązania relacji z innymi ludźmi. Remedium na wyjście z samotności jest miłość, która rozumiana jest jako całkowity, dobrowolny i wzajemny dar z samego siebie. Miłość jest mocniejsza od samotności, ponieważ należy ona do samej konstytucji bytowej człowieka jako osoby.
STUDIA I REFLEKSJE
- Olga Cyrek – Wpływ hezychazmu na kolorystykę ikon Teofanesa Greka i Andrzeja Rublowa.
Artykuł opisuje wpływ hezychazmu na twórczość artystyczną dwóch malarzy ikon tworzących na Rusi w XV w.: Andrzeja Rublowa i Teofana Greka. Teoretycy hezychazmu począwszy od Jana Klimaka podkreślali konieczność zobycia spokoju duchowego i tworzyli teorię na temat mistyki światła. Asceci oświeceni duchowo widzieli niepoznawalną rzeczywistość. Chociaż postrzegali oni zmysłami barwy, to jednak duchowo pojmowali niematerialną boską światłość. Grzegorza Palamas – bizantyjski mnich i teoretyk hezychazmu pisał o przebóstwieniu człowieka, jakie zachodzi podczas kontemplacji Boskiej światłości objawionej na Górze Tabor. Zgodnie z koncepcją Palamasa w Bogu wyróżnia się niepoznawalną istotę oraz poznawalne energie Boskie. Artyści pozostawali pod wpływem teorii Palamasa i za pomocą artystycznych środków wywoływali wrażenie, że płaszczyzna ikon przeniknięta została niestworzoną światłością. Swój stan duchowy wyrażali oni za pomocą jasnej palety barwnej i światłość malowali bielą, żółcią oraz złotem. Teofan Grek często zawężał paletę barwną, tworząc dzieła monochromatyczne o dwóch tonacjach barwnych. Ciemne brązy symbolizujące świat materialny zestawiał z jaskrawymi bielami, zwiększając kontrast kolorystyczny. Natomiast Andrzej Rublow minimalizował kontrasty barwne i ujednolicał płaszczyznę obrazu. Ten artysta stosował urozmaiconą paletę barwną, ale zestawiał kolory w sposób harmonijny. Rublow rozjaśniał barwy i wprowadzał świetlistość do płaszczyzny dzieła sugerując istnienie przemienionej rzeczywistości. W niektórych miejscach wprowadzał złotą barwę, w ten sposób ukazywał świat duchowy oraz stwarzał nastrój radości i spokoju. Ten ruski malarz posługiwał się lekkim światłocieniem oraz ukazywał rzeczywistość piękną i przemienioną przez łaskę Bożą.
- Zofia Hanna Kuźniewska – Zabudowania szpitalne na terenie diecezji włocławskiej
Kościół od samego początku swego powstania podejmował wraz z ewangelizacją prace charytatywną na rzecz najuboższych. Aby mogła rozwijać się działalność opiekuńcza konieczne było przygotowanie dla nich odpowiedniego miejsca do zamieszkania. Dla wszystkich chorych, kalek, starców, osieroconych dzieci, pielgrzymów zakładano miejsca opieki, zwane wówczas najczęściej szpitalami. Na terenie diecezji włocławskiej w większości parafii znajdowały się przytułki. Najwięcej szpitali było wybudowanych z drzewa choć były także i murowane. Wiele przytułków znajdowało się w bardzo złym stanie, ale mimo tego były zamieszkiwane przez ubogich. Mimo pewnych niedoskonałości Kościół, zawsze starał się udzielać pomocy każdemu, kto potrzebował jakiejkolwiek pomocy.
- ks. Piotr Rossa – Tradycja jako przekazywanie Bożego Objawienia w świetle dokumentu Międzynarodowej Komisji Teologicznej Teologia dzisiaj: perspektywy, zasady, kryteria
Autor ukazuje w artykule refleksję na temat przekazu Objawienia w świetle dokumentu Artykuł ukazuje Międzynarodowej Komisji Teologicznej Teologia dzisiaj: perspektywy, zasady i kryteria. Punktem wyjścia jest w tym przekazie szeroko rozumiane słuchanie słowa Bożego. Rozpoznając w jego świetle Boga objawionego w Jezusie Chrystusie, widzi się cały proces, który dokonał się przez polecenie Chrystusa wydane apostołom, aby głosili obwieszczoną i wypełnioną przez Niego Ewangelie. Proces przekazu dokonuje się w słowach, życiu apostołów, zostaje spisany, a Pismo święte i Tradycja łączą się ściśle ze sobą dokonując przekazu Objawienia. Proces ten dokonuje się w Kościele mocą Ducha Świętego. Zaś Magisterium Kościoła, a więc kolegium biskupów z papieżem na czele – jako następcy apostołów, mocą sukcesji – dokonuje autentycznej interpretacji depozytu wiary. W przekazie tym posługa teologów jest nie tylko osobista ale i kolegialna.
- ks. Krzysztof Graczyk – Prawo ochrzczonego do sakramentu małżeństwa.
Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny wpisany jest w naturę człowieka. To stan, do którego osoba jest prowadzona wewnętrznym instynktem. Nie można go zagłuszać, negować czy ograniczać a ponadto stawiać warunków. Karta Praw Rodziny przedłożona przez Stolicę Apostolską wszystkim ludziom, instytucjom i władzom zainteresowanym misją rodziny we współczesnym świecie w art. 1 wyraźnie stwierdza, iż każdy człowiek ma prawo do swobodnego wyboru własnej drogi życiowej. Tą drogą może być zawarcie związku małżeńskiego i założenie rodziny bądź pozostanie w stanie bezżennym, przez który mogą oni się realizować żyjąc zgodnie z normami i zasadami etycznymi i prawnymi…
SPRAWY KOŚCIELNE I DUSZPASTERSKIE
- Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne).
PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY
- Marek Tatar, Duchowość pokoju w teologii kardynała Basila Hume’a, Warszawa 2013 – ks. Ireneusz Werbiński
- Ignacy Dec, Siejba słowa, t. 25: W komunii z Bogiem, cz. 1; t. 26: W komunii z Bogiem, cz. 2, Świdnica 2013 – ks. Zdzisław Pawlak
- Józef Mikołajec, Formacja duchowa teologów świeckich. Studium teologicznopastoralne, Opole 2010 – ks. Kazimierz Skoczylas
- Mieczysław Polak, Mistagogia w duszpasterstwie Kościoła. Studium pastoralnoteologiczne, Poznań 2012 – ks. Jerzy Bagrowicz
- Lech Król, Charyzmat Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego. Studium teologicznoduchowe, Włocławek 2012 – ks. Ireneusz Werbiński
- Janusz Borucki, Recepcja kościelnego prawa powszechnego w ustawodawstwie i działalności duszpasterskiej diecezji włocławskiej po Soborze Watykańskim II, Włocławek 2012 – ks. Janusz Gręźlikowski
- Zygmunt Zieliński, Benedykt XVI. Nauczyciel i pielgrzym, Warszawa 2013 – ks. Łukasz Krucki
- Eduardo Sanz de Miguel, Alessandro Meluzzi, La notte oscura. Mistica e psicologia, Roma 2012 – bp Andrzej F. Dziuba
