Zeszyt 1 (623) Tom 160 – SALUS INFIRMORUM I

STYCZEŃ – LUTY 2013 r.

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie – ks. Eugeniusz Sakowicz
Wojciech Maciej Stabryła OSB – „Najlepszego nawet lekarza czeka Gehenna” Lekarz w starożytnym Izraelu

Artykuł prezentuje postrzeganie postaci lekarza w starożytnym Izraelu. W paragrafie pierwszym, zatytułowanym „Pomiędzy religią a magią”, ukazany zostaje religijny wymiar choroby w starożytności oraz uciekanie się do magii jako środka zaradczego. Paragraf drugi, „Od negacji ku afirmacji”, prezentuje rozwój postrzegania postaci lekarza i uciekania się do jego pomocy od pierwotnie negatywnej, po akceptującą. Paragraf trzeci natomiast, „W stronę praksis”, zawiera kilka uwag natury praktycznej, które bazują na poprzedniej prezentacji.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
Waldemar Linke CP – Domine,salvum me fac! O co prosili Jezusa chorzy i przerażeni?

Artykuł ten jest refleksją nad tekstami z ewangelii, w których czasownik „zbawić/zbawiać” (gr. sozo) znajduje się w wypowiedziach osób chorych i przerażonych (Mt 8,25; 14,30 i Mk 5,28, par. Mt 9,21). W Mt (obydwa teksty) tłem geograficznym wołania „zbaw!” skierowanego do Jezusa jest Jezioro Genezaret. W Mt 8,23-27 Jezus uciszający burzę jest przedstawiony jako Bóg (Kyrios) w walce przeciw mitologicznemu morzu, symbolowi śmierci. Tylko w pierwszej Ewangelii Jezusa chodzącego po wodzie Piotr wywa słowem „zbaw!” (Mt 14,28-32). Ten epizod związany jest z poprzednio omówionym. W Mk zbawienie dane jest kobiecie cierpiącej na krwotok. W tym tekstach relacja między wiarą a zbawieniem jest bardzo silna I zaczyna się od konkretnego znaczenia zbawienia (ocalenie od śmierci, uzdrowienie). Pedagogia wiary stosowana przez Jezusa skoncentrowana jest na tym, by rozumienie tego pojęcia u osób doświadczających zbawienia, dojrzewało.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
Dorota Muszytowska – Jezus jako uzdrowiciel w Ewangelii św. Jana

W Ewangelii św. Jana znajdujemy tylko trzy fragmenty o działalności uzdrowicielskiej Jezusa. Każdy cud uzdrowienia jest wpisany w chrystologiczną strategię autora Ewangelii. Pierwsze opowiadanie, w J 4, 46-54, przedstawia uzdrowienie syna urzędnika królewskiego. Okazane słowom Jezusa posłuszeństwo przynosi nie tylko fizyczne uzdrowienie chorego, ale rodzi w proszącym o uzdrowienie urzędniku oraz w jego całej rodzinie wiarę w Jezusa. O drugim uzdrowieniu w czwartej Ewangelii mowa jest w 5, 1-18, gdzie autor przedstawia Jezusa uzdrawiającego paralityka. Tekst ten podkreśla, że inicjatywa pochodzi od Jezusa. Uzdrowienie jest darem Jego miłości, która uwalnia człowieka od cierpienia fizycznego i duchowego. Trzecia narracja, w 9, 1-41, ukazuje Jezusa uzdrawiającego niewidomego przy sadzawce Siloam. Wymowa tego opowiadania jest kwintesencją dwóch poprzednich. Ukazuje, że posłuszeństwo wobec słów Jezusa prowadzi niewidomego do uzdrowienia. Dzięki temu uzdrowieniu człowiek może „widzieć”, co w wymiarze teologicznym oznacza, że zostaje on uzdrowiony także z choroby duszy – może uwierzyć w Jezusa. Dzięki prawdzie świadectwa, które uzdrowiony składa w sytuacji sprzeciwu wobec czynu Jezusa, staje się on wyznawcą Jezusa Syna Człowieczego i głosicielem prawdy o Nim. Celem wszystkich trzech opowiadań o uzdrawiającym Jezusie w Ewangelii Janowej jest ukazanie adresatom Ewangelii, że cuda uzdrowień, którymi Jezus obdarza człowieka prowadzą człowieka do wiary. Uwierzenie słowom Jezusa dokonuje przemiany w życiu każdego człowieka i może doprowadzić go do pełnego odwagi wyznania wiary w Jezusa Chrystusa.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
ks. Janusz Kręcidło MS – „Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi starszych Kościoła, i niech się pomodlą nad nim, namaszczając go olejem w imię Pana” (Jk 5, 14)

Analizy przeprowadzone w artykule stanowią drobiazgowe wyjaśnienie cytowanego w tytule wersetu Jk 5,14. Zalecenie, by chory wezwał starszych Kościoła żeby się nad nim modlili i namaścili go należy odczytywać w szerszym kontekście wskazówek dotyczących modlitwy do Boga w różnych potrzebach i okolicznościach życia. Zaproszenie starszych Kościoła/kapłanów, modlitwa nad chorym, położenie na nim rąk i namaszczenie go olejem stanowią według zaleceń Jk 5,14 konieczne elementy chrześcijańskiej troski o chorych. Stwierdzenie „w imię Pana” wskazuje, że owych czynności nie należy traktować jako zabiegów terapeutycznych, których celem byłoby przede wszystkim psychiczne wsparcie chorego i wykorzystanie medycznych właściwości oleju. Należy w nich widzieć konstytutywne elementy modlitwy powierzającej chorego uzdrawiającej i zbawiającej mocy Jezusa Chrystusa. Skutki takiej modlitwy są zarówno doczesne jak i wieczne. Praktyki te należy traktować jako gesty rytualne i widzieć w nich zaczątek chrześcijańskiego sakramentu namaszczenia chorych.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
Paweł Sokołowski – Cud uzdrowienia w teologii fundamentalnej. Zarys problematyki.

We współczesnym chrześcijaństwie wśród wszystkich zdarzeń cudownych najczęściej występują cudowne uzdrowienia. Towarzyszyły one chrześcijaństwu już od samego początku – cudowne uzdrowienia były przecież dziełem Jezusa Chrystusa i apostołów. Współcześnie cudowne uzdrowienia są szczególnie interesujące dla teologii fundamentalnej, która wskazuje zwłaszcza na potrzebę ich rozpoznania. Ten proces rozpoznania cudu uzdrowienia obejmuje historię, nauki szczegółowe, filozofię i teologię. Wszystkie te nauki zachowują swoje kompetencje badawcze. Proces rozpoznania nadzwyczajnego uzdrowienia zamyka jego poznanie religijne. Wydaje się, że współcześnie swego rodzaju przeszkodą w rozpoznaniu cudownego uzdrowienia może być nadmierna podejrzliwość i ostrożność. Dlatego też aby uniknąć tych trudności, trzeba w szczególności wziąć pod uwagę złożony proces jego rozpoznania.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
Bp Jacek Jezierski – Namaszczenie chorych sakramentem uzdrowienia

Sakrament namaszczenia chorych należy razem z sakramentem pokuty do sakramentów uzdrowienia. Według nauczania Kościoła katolickiego sakrament namaszczenia chorych został ustanowiony przez Jezusa Chrystusa przy współudziale Apostołów. Podmiotem tego sakramentu są osoby, których życie znajduje się w poważnym niebezpieczeństwie z powodu choroby lub starości. W tym sakramencie osoba chora lub starsza doświadcza w wierze bliskości Boga Ojca.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
Marek Saj CSsR – Co się stało z ostatnim namaszczeniem chorych?

Sakrament namaszczenia chorych należy do tak zwanych sakramentów uzdrowienia. Jego przyjęcie ma umocnić chorego na czas przeżywania choroby i cierpienia. Nie nazywa się go już, jak w dawnym prawodawstwie kościelnym, ostatnim namaszczeniem, gdyż nie jest on związany tylko i wyłącznie z ostatnimi chwilami życia człowieka. Sakrament ten można przyjmować wielokrotnie, tak w niebezpieczeństwie śmierci, jak i w chorobie zagrażającej życiu lub w starości. Niniejszy tekst zwraca uwagę przede wszystkim na te właśnie aspekty sakramentu namaszczenia chorych, tłumacząc, że nie jest on już uznawany za ostatni.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
ks. Wjciech Bartoszek – Chrześcijańska duchowość cierpienia.

Cierpienie stanowi wielką tajemnicę w życiu chorego człowieka i każdy przeżywa je w jedyny i niepowtarzalny sposób. Dzięki wierze w Chrystusa, powiązaniu ludzkiego cierpienia z męką i śmiercią Syna Bożego, człowiek może odkryć głębszy sens swojego trudnego doświadczenia. Cierpienie może przyjąć w jego życiu wymiar oczyszczający, zbawczy lub apostolski. Chory przeżywając cierpienie z Chrystusem może nie tylko wejść na drogę chrześcijańskiej duchowości, ale ją znacznie pogłębić. Droga do zjednoczenia z Chrystusem – cel życia chrześcijańskiego – wiedzie przez całkowite powierzenie się woli Boga, rozwija cnoty oraz wprowadza w modlitwę kontemplacyjną. Ostatecznie współcierpienie z Chrystusem prowadzi do współzmartwychwstania z Nim.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
Katarzyna Parzych-Blakiewicz – Cierpienie w optyce chrześcijańskiej – czyli zagadnienie cierpienia w Spe salvi

Artykuł podejmuje zagadnienie cierpienia jako sprawności chrześcijańskiej. Analizy są oparte na treści encyklik „Spe salvi” Benedykta XVI. Głównym tematem encykliki jest chrześcijańska nadzieja ukazana w odniesieniu do wiary i miłości. Cierpienie jest tu przedstawione jako miejsce uczenia się nadziei. Na tej bazie można konstatować o tym, że cierpienie wynika z braku należnego dobra, zwłaszcza miłości. Jest to cierpienie proegzystencjalne. Jest ono formą modlitwy oczyszczającej. Spe salvi wskazuje także mariologiczną perspektywę cierpienia, w którym słowa anioła „nie bój się” zapewniają o chrześcijańskiej wartości cierpienia. Sugestie pastoralne odnośnie do czynienia ludzkiego cierpienia doświadczeniem chrześcijańskim, są następujące: wyrabianie umiejętności czynienia cierpienia modlitwą, ukazywanie związku między sakramentami a cierpieniem oraz między cierpieniem a cnotami teologalnymi, uwrażliwianie na Bożą Miłość.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie

STUDIA I REFLEKSJE

ks. bp Ignacy Dec – Kościół ewangelizowany i ewangelizujący

Autor przedstawia podwójną perspektywę spojrzenia na Kościół: Kościół jako wspólnota ewangelizowana oraz Kościół jako ewangelizator. Te dwie perspektywy są nierozłączne: Ewangelizować może tylko ten, kto sam poddaje się ewangelizacji. Następnie autor prezentuje cztery perspektyw misji ewangelizacyjnej: źródło ewangelizacji, przedmiot i cel ewangelizacji, formy ewangelizacji, środowisko oraz metodę ewangelizacji. Źródłem ewangelizacji są sakramenty: najpierw chrztu i bierzmowania, a dodatkowo sakrament święceń (autor dodaje także uzupełniającą rolę konsekracji zakonnej). Przedmiotem jest cały depozyt Objawienia, a celem urzeczywistnienie spotkania z Jezusem Chrystusem. Formy są dwie: świadectwo słowa i świadectwo życia. Środowiskiem są przede wszystkim: rodzina, szkoła, sektor życia publicznego. Metodą jest język dzisiejszego człowieka, uwzględniający realia kultury i cywilizacji.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
ks. Jacek Kiciński CMF – Boże wezwanie i odpowiedź człowieka na dar powołania. Proces duchowego rozeznawania powołania.

Powołanie do służby Bożej jest niezwykłym zaproszeniem jakie Jezus kieruje, do tych, których sam wybiera. Niesie ono w swej treści nieustanne dorastanie i odkrywanie prawdziwego skarbu, który jest skarbem nieba. W strukturę każdego powołania są wpisane dwa nierozłączne elementy, darmowy dar Boga i odpowiedzialna wolność człowieka. Wierność wobec Bożego wezwania domaga się nieustannej aktualizacji w życiu powołanego. Zachowując wierność osoba powołana utrwala w sobie postawę stabilności powołaniowej, która winna być nieustannie rozwijana i doskonalona.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
Adam Józef Sobczyk MSF – Orędzie Matki Bożej z La Salette a znaki czasu.
Ewa Maria Łaskarzewska – Ewangelizacja na Facebooku? Wybrane aspekty.

Artykuł poświęcony jest możliwości wykorzystania Facebooka w dziele ewangelizacji. Kościół zawsze chce być obecny tam, gdzie jego wierni – w tym sensie media społecznościowe są świetnym sposobem na dotarcie do młodych zarówno wierzących, jak i tych, dla których wiara jest abstrakcją. Zastanawiając się nad problemem ewangelizacji w Internecie, trzeba pamiętać, że jest on środkiem do celu jakim jest ewangelizacja, a nie celem samym w sobie. Wirtualna sieć może stworzyć doskonałą infrastrukturę do niesienia treści religijnych, pod warunkiem, że człowiek kompetentnie będzie z niej korzystał, ze świadomością zalet, ale także wad Internetu. Nowe media mogą być jedynie narzędziem ułatwiającym komunikację i będącym wstępem do kontaktu bezpośredniego.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
ks. Krystian Wilczyński – Jan Paweł II – promotor nauki Soboru Watykańskiego II o pasterskiej trosce wobec osób chorych i cierpiących.

Jezus Chrystus, Najwyższy Pasterz polecił Kościołowi troskę nad chorymi i cierpiącymi. Zrozumieli to polecenie, szczególnie upodobnieni do Dobrego Pasterza, Apostołowie i ich następcy. Reformy Soboru Watykańskiego II znalazły swoją realizację w nauczaniu Pawła VI, a ich pogłębienie i rozwój Kościół zawdzięcza Janowi Pawłowi II. Jako kapłan nie tylko nauczał, ale sam żywo realizował szeroko pojętą troskę o chorych i cierpiących: głosił słowo Boże, sprawował sakramenty i pełnił posługę miłości, także wśród opiekujących się chorymi i cierpiącymi. Sam doświadczony cierpieniem, aż do śmierci stanowił wzór pasterza zatroskanego o najbardziej potrzebujących.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
ks. Waldemar Karasiński – Rodzina w świetle listów pasterskich biskupa przemyskiego Józefa Sebastiana Pelczara (1900–1924)

W ciągu 24 lat rządów w diecezji przemyskiej bp Sebastian Pelczar wykazał się dynamizmem w rozwoju myśli społecznej. Zasługuje na miano biskupa wybitnego, który zajmuje miejsce w szeregu zasłużonych biskupów polskich w początkach XX w. Artykuł jest próbą ukazania działalności społecznej bp Pelczara na polu rodziny, o którą zawsze troszczył si, by odpowiadała planom Bożym i zachowała swój chrześcijański wizerunek. W świetle analizy jego listów pasterskich widać, jak heroiczna, a zarazem nieprzemijalna w dziejach narodu była walka i troska Kościoła w rozwiązywaniu problemów kwestii społecznej. W nauczaniu bp Pelczar przestrzegał wiernych przed grożącymi niebezpieczeństwami. Ówczesna rodzina była w trudnej sytuacji materialnej, często żyła w nędzy, dlatego zabiegł również o wychowanie chrześcijańskie dzieci i młodzieży. Zdawał sobie sprawę, że od dobrze ukształtowanej rodziny zależy przyszłość Kościoła i narodu. Dlatego apelował, by rodzina stawała się ostoją wiary i moralności chrześcijańskiej, tradycji i kultury narodowej.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie

SPRAWY KOŚCIELNE I DUSZPASTERSKIE

Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne).

PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY

Etyka w medycynie. Ujęcie interdyscyplinarne, red. M.A. Monge, Warszawa 2012 – ks. Jacek Szymański
Urszula Nowicka, Stwierdzenie stanu wolnego wiernych prawosławnych na forum Kościoła katolickiego, Warszawa 2012 – ks. Wiesław Kraiński
Marek Starowieyski, Ksiądz. Opowiadania i wspomnienia o księżach, Kraków 2012 – ks. Artur Niemira Adnuntiamus vobis vitam aeternam. Droga, Prawda i Życie w przepowiadaniu homiletycznym. Księga Jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Janowi Twardemu w 70. rocznicę urodzin, „Studia Pastoralne”, 7(2011), nr 7 – ks. Tadeusz Lewandowski
Problemy z sądową ochroną praw człowieka, t. 1–2, pr. zb., red. R. Sztychmiler i J. Krzywkowska, Olsztyn 2012 – ks. Janusz Gręźlikowski
Janusz Szulist, Służba czy niewolnicze podporządkowanie? Posłuszeństwo obywatelskie w katolickiej nauce społecznej, Pelplin 2012 – ks. Jarosław Babiński
Świadectwo w służbie ewangelizacji, red. W. Przygoda, Lublin 2012, – ks. Dariusz Lipiec