WRZESIEŃ – PAŹDZIERNIK 2012 r.
SPIS TREŚCI
- JÓZEF BANIAK – Losy powołań kapłańskich w Polsce w latach 1945–1950. Studium socjograficzne
W artykule tym autor ukazuje dynamikę liczebności i losy kandydatów do kapłaństwa instytucjonalnego w Polsce w latach 1945 – 2010, wykorzystując w tym celu aktualne statystyki kościelne powołań, jak i wyniki badań socjologicznych. Przyjęty okres 65 lat został podzielony umownie na kilka krótszych podokresów, aby móc precyzyjniej ukazać wskaźniki naboru i realizacji powołań kapłańskich w tym czasie. W treści opracowania ujmuję następujące zagadnienia szczegółowe: przyjęcia kandydatów na pierwszy rok studiów kapłańskich do WSD diecezjalnych i zakonnych w podokresach pięcioletnich; globalną liczbę alumnów w latach 1970 -2010; globalną liczbę alumnów w diecezjach w latach 1993 – 2009; liczebność alumnów zakonnych w diecezjach w latach 2000-2009; liczebność alumnów diecezjalnych i zakonnych w Polsce w okresie pontyfikatu papieża Jana Pawła II (1978-2005), biorąc pod uwagę jej dynamikę w kolejnych trzech dekadach. Powołania kapłańskie zawsze były i nadal są swoistym „barometrem” intensywności życia religijnego w Kościele, w parafii i w rodzinie. Osłabienie religijności i laicyzacja moralności ludzi zawsze wpływały na spadek liczby powołań kapłańskich i zakonnych. Prezentowane tu wskaźniki powołań kapłańskich w Polsce w tym okresie informują o umiarkowanym ich kryzysie ilościowym, o spadku tej liczby zwłaszcza w minionej dekadzie obecnego wieku. Kryzys ten jest znacznie większy w innych krajach katolickich. W Polsce stanowi on już wyzwanie dla Kościoła mające na celu pogłębioną refleksję nad zmianą metod naboru kandydatów do kapłaństwa, z myślą o perspektywicznym okresie działalności. Bez kapłanów funkcjonowanie Kościoła byłoby niezmiernie utrudnione, a może nawet niemożliwe. Liczba ich odgrywa tu podstawową rolę.
- DARIUSZ ADAMCZYK – Niewierność Izraela w świetle Księgi Ozeasza
Ozeasz wskazuje na różnorakie niewierności Izraela, przedstawia niegodziwość grzechu na przykładzie niewierności małżeńskiej. Sprzeniewierzenie ma charakter powszechny. Szczególnie surowo Ozeasz ocenia grzechy przywódców narodu, którzy zaniedbują poznawanie Boga i ignorują Jego przykazania. Królowie, sędziowie, prorocy i kapłani są najbardziej winni powszechnego zepsucia Izraela. Moralne rozprzężenie narodu ma związek z praktykami bałwochwalczymi oraz religijnym formalizmem. Obrzędom kultu nie towarzyszą uczynki wymagane przez Jahwe. Niewierność Izraela sprowadzi w konsekwencji surowy sąd Boga, którego miłość jest potężniejsza niż ludzki grzech.
- SYLWIA GÓRZNA – Organizacje i instytucje na rzecz pokoju między religiami
W niniejszym artykule autorka zaprezentuje różne organizacje, których głównych celem jest osiągnięcie międzyreligijnego pokoju: Papieska Rada Iustitia et Pax, Światowa Konferencja Religie dla Pokoju, Komitet ds. Inicjatyw dla Pokoju, Fundacja Jana Pawła I na Rzecz Sahelu oraz Fundacja Populorum progressio, działające w ramach Papieskiej Rady Cor Unum. Członkowie omawianych organizacji wzorują się na postawie papieża Jana Pawła II. Artykuł omawia również następujące kwestie: wojna, edukacyjny program dla pokoju, międzyreligijna zgoda, rozbrojenie, zasada solidarności i braterstwa, sprawiedliwość, miłość, miłosierdzie i przebaczenie jako jeden z przejawów miłosierdzia, międzyreligijny dialog, prawa człowieka (prawo do godności, prawo do wolności religijnej), opcja preferencyjna na rzecz ubogich, wspieranie rozwoju krajów biednych, działalność charytatywna.
- KS. CZESŁAW GAŁEK – Wizja duchowego rozwoju człowieka w listach Zygmunta Krasińskiego
- LILLA DANILECKA – Sylwetka o. Josepha Vandrisse’a, korespondenta dziennika „Le Figaro” przy Stolicy Apostolskiej w latach 1974–2002
Artykuł przedstawia sylwetkę o. Josepha Vandrisse (1927-2010) ze Zgromadzenia Ojców Białych. Po przyjęciu w 1950 r. święceń kapłańskich, przez 13 lat pracował jako misjonarz w Libanie. W latach 1963-1974 był duszpasterzem w melchickiej parafii p.w. Św. Juliana Ubogiego w Paryżu i często podróżował do Bejrutu, gdzie zajmował się duszpasterstwem powołań z ramienia pełnionej przez siebie we Francji funkcji sekretarza Krajowego Ośrodka Powołań. W latach 1974-2002 był korespondentem francuskiego dziennika Le Figaro przy Stolicy Apostolskiej. Podczas blisko trzydziestoletniej pracy w Rzymie jako korespondent przy Stolicy Apostolskiej okazał się wybitnym dziennikarzem i wnikliwym obserwatorem Kościoła katolickiego końca XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem problemów dialogu międzyreligijnego. W 2003 r. ukazała się we Francji książka jego autorstwa pt. Ce jour-la Jean Paul II… 50 dates qui ont marqué son pontificat. Bogate archiwum prywatne o. Josepha Vandrisse’a znajduje się – na wyrażoną przed śmiercią jego osobistą prośbę – w Ośrodku Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II w Rzymie.
STUDIA I REFLEKSJE
- KS. KRZYSZTOF BIELAWNY- Działalność wydawnicza w diecezji warmińskiej w latach 1946–1992
Działalność wydawnicza po zakończeniu II wojny światowej w diecezji warmińskiej prowadzona była przez Kurię Biskupia w Olsztynie, zaś od 1959 r. przez Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne. W latach 1946-1992 ogółem wydano ponad cztery miliony publikacji religijnych. Przez dość długi czas ważną rolę odegrał także dwutygodnik diecezjalny Posłaniec Warmiński.
- JANUSZ HOCHLEITNER – Geneza pierwszego państwa luterańskiego
Reformacja zapoczątkowana nauczaniem Marcina Lutra doprowadziła do zasadniczego podziału chrześcijaństwa, a także w na wiele stuleci podzieliła politycznie Europę. Pierwszym państwem, które w pełni zaakceptowało to nauczanie były Prusy Zakonne. Ostatni wielki mistrz krzyżacki sekularyzował swoje księstwo i ogłosił początek nowego księstwa świeckiego. Ten międzynarodowy sukces znacznie przyczynił się do popularności luteranizmu w Europie Środkowej. Dzieje i uwarunkowania polityczne tego procesu stanowią temat niniejszych rozważań. Kondycja polityczna oraz poszukiwanie pokojowych rozwiązań przez polskiego monarchę w znacznym stopniu zostały wykorzystane przez pierwszego władcę państwa luterańskiego do zbudowania dobrze zorganizowanej struktury państwowej opartej na nauczaniu Marcina Lutra. Konsekwencje tej transformacji religijnej okazały się trwałe i w pewnym sensie do dziś stanowią o kulturowej tożsamości mazurskich ewangelików (potomków po dawnych mieszkańcach Prus Książęcych).
- CYRIL HIŠEM – Reformácia na území Košickej arcidiecézy v 16. storočí
Idee reformacji na teren archidiecezji koszyckiej docierały z Europy Zachodniej. Pierwszymi wyznawcami protestantyzmu stawali się członkowie rodzin niemieckich, które mieszkały na terenie królestwa węgierskiego, a pierwszymi odbiorcami pism Marcina Lutra i Melanchtona zostawali studenci kształcący się w Krakowie i na uniwersytetach niemieckich. Węgry podzielone były na wiele różnych ugrupowań politycznych zabiegających o tron. Kraj osłabiały także ciągłe najazdy tureckie. Słabość polityczna Węgier sprzyjała nowinkom religijnym. W II połowie XVI stulecia protestantyzm dość mocno zakorzenił się w wielu miejscach archidiecezji koszyckiej, wiele świątyń wraz z wiernymi przyjęło nowe wyznanie. Rekatolizacji Węgier podjął się biskup Mikołaj Olah Eger. Mimo to wiele wspólnot nadal pozostało przy Kościele ewangelickim.
- WILLIAM A. THOMAS – The Anglican Church. Past and Present
Chrześcijaństwo przybyło na Wyspy Brytyjskie w VI w. Przez stulecia wierni Kościoła rzymskokatolickiego tworzyli podwaliny pod nową cywilizację zachodnią. Tworzono szkolnictwo, szpitalnictwo, zakładano uniwersytety. Dopiero Henryk VIII w XVI stuleciu odłączył się od Kościoła rzymskiego, tworząc nowy Kościół i stając na jego czele. Król Henryk poślubił sześć niewiast, łamiąc prawo Boże. Od powstania Kościoła anglikańskiego, wierni Kościoła rzymskokatolickiego zostali pozbawieni wszelkich praw. Byli prześladowani, a wielu z nich poniosło śmierć męczeńską za wierność Rzymowi. Wielu duchownych sprawowało posługi duszpasterskie w ukryciu. Kościół rzymskokatolicki na nowo mógł tworzyć swe struktury od lat trzydziestych XIX w. Od XIX stulecia trwa konwersja z Kościoła anglikańskiego do rzymskokatolickiego. W ostatnich latach pośród wiernych Kościoła anglikańskiego rozwija się kult Matki Bożej, co objawia się nabożeństwami różańcowymi. W niedalekiej przyszłości najbardziej katolickim krajem z dużą liczba misjonarzy będzie Anglia.
SPRAWY KOŚCIELNE I DUSZPASTERSKIE
- Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne)
SPRAWOZDANIA
- KS. WOJCIECH OSIAL- Sprawozdanie z VIII Sympozjum naukowego poświęconego osobie bł. Bolesławy Lament w 150. rocznicę urodzin, Łowicz, 19 V 2012 r.)
PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY
- „Studia Włocławskie” t. 14, Włocławek 2012 – ks. Tadeusz Lewandowski
- Stanisław Kowalczyk, Drogi mego życia, Lublin – Sandomierz 2012 – ks. Zdzisław Pawlak
- Ignacy Dec, Siejba słowa, t. 23: Bądźmy świadkami Miłości, cz. I, Świdnica 2012 – ks. Zdzisław Pawlak
- Organizacja i funkcjonowanie administracji w Kościele, red. J. Krukowski, W. Kraiński, M. Sitarz, Toruń 2011 – ks. Janusz Gręźlikowski
- Franciszek Sieg, Zmartwychwstały Pan i wierzący w Jego Imię. Orędzie pasterskie (Ap 1–3) z pierwszego wieku – zawsze aktualne, Warszawa 2011 – ks. Wiesław Jonczyk SJ
- Tadeusz Lewandowski, Odnowa kaznodziejstwa polskiego w twórczości homiletów włocławskich XX wieku. Od teorii wymowy kościelnej do teologii kaznodziejstwa, Toruń 2011 – ks. Kazimierz Panuś
- Ubogie i głodne dzieci w Polsce, red. C. Kępski, Lublin 2011 – ks. Edward Walewander
